H κρίση αλλάζει τους στόχους της NASA

Το 2004 ο Τζορτζ Μπους ανακοίνωσε ένα σχέδιο για την επιστροφή της NASA στη Σελήνη, με την ονομασία Constellation. Σκοπός του σχεδίου ήταν να εξερευνήσει την επιφάνεια του δορυφόρου μας και να εγκαταστήσει μία βάση. Η Σελήνη θα αποτελούσε και ως σημείο αφετηρίας του ταξιδιού προς τον Άρη. Ωστόσο, στο σχέδιο του πρώην προέδρου δεν διευκρινίζονταν ο τρόπος χρηματοδότηση. Όταν ξεκίνησε η εργασία υλοποίησης του σχεδίου και το κόστος εκτινάχθηκε στα ύψη, τότε το «όραμα» μετατράπηκε από επιστήμη σε επιστημονική φαντασία.

Την 1η Φεβρουαρίου ήρθε το τέλος του προγράμματος Constellation με τους πυραύλους Ares, λόγω των περικοπών που ανακοίνωσε ο Μπαράκ Ομπάμα. Το Γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού ανακοίνωσε ότι το Constellation είχε υπερβεί κάθε οικονομικό σχεδιασμό, ήταν εκτός κάθε χρονικού σχεδιασμού και έπασχε από εφευρετικότητα. Το Γραφείο ανέφερε επίσης ότι το πρόγραμμα απορρόφησε χρήματα από άλλα, περισσότερο, επιστημονικά προγράμματα, όπως η ρομποτική διαστημική έρευνα και την παρατήρηση της Γης.

Με τη στήριξη ιδιωτικών φορέων

Εν τω μεταξύ είναι πλέον σίγουρο ότι μετά την ακύρωση του Constellation, η NASA θα πρέπει να στραφεί σε ιδιωτικές εταιρείες προκειμένου να συνεχίσει την αποστολή αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Παρόλα αυτά, οι οικονομικές περικοπές και η ακύρωση του προγράμματος είναι το λιγότερο ενδιαφέρον κομμάτι των προτάσεων του Ομπάμα για αλλαγές στην υπηρεσία του Διαστήματος.

Η αναθεώρηση επικεντρώνεται σε τέσσερις περιοχές: Νέους τρόπους για μετάβαση στο Διάστημα, την παράταση ζωής και χρήσης του ISS, η σχέση της υπηρεσίας με τον ιδιωτικό τομέα και την επιστημονική της αποστολή. Το πρώτο κομμάτι του σχεδίου, γνωστό ως πρωτοβουλία τεχνολογικής μεταμόρφωσης, που θα κοστίσει 7,8 δισεκατομμύρια δολάρια σε διάστημα πέντε ετών. Προβλέπει τη δημιουργία αποθηκών καυσίμων που θα βρίσκονται σε τροχιά στο διάστημα, βελτίωση των μηχανών για τα διαστημόπλοια και τεχνολογίες συνάντησης και πρόσδεσης και εξελιγμένων συστημάτων υποστήριξης της ζωής, που θα ανακυκλώνουν όλα τα υλικά. Η υπηρεσία θα σχεδιάσει νέες μηχανές, προωθητήρες και υλικά στο πλαίσιο του προγράμματος αξίας 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που θα επιτρέψει στα διαστημόπλοια να ταξιδεύουν πολύ μακριά από τη Γη. Επίσης, θα διατεθούν 4,9 δισεκατομμύρια δολάρια για ανάπτυξη τεχνολογιών στις επικοινωνίες, τη ρομποτική και τους αισθητήρες.

Παράταση ζωής για τον ISS

Το δεύτερο μέρος του σχεδίου είναι η αναβολή του θανάτου του διαστημικού σταθμού από το 2016 στο 2020. Θα πραγματοποιηθεί μεγαλύτερη επιστημονική έρευνα σε αυτόν, ειδικότερα στους τομείς της βιολογίας, της υλικής επιστήμης και εσωτερικής καύσης.

Θα δοθεί επίσης έμφαση στη διαστημική ιατρική, ενώ ο ISS θα αποκτήσει και ένα μηχάνημα φυγοκέντρησης. Αυτό θα επιτρέψει στους ανθρώπους να βιώνουν συνθήκες τεχνητής βαρύτητας στο διάστημα, κάτι που είναι σημαντικό για αποστολές μεγάλης διάρκειας, όπως ένα ταξίδι στον Άρη. Εξάλλου, στο σχέδιο γίνεται λόγος για «φουσκωτές διαστημικές κατοικίες», που σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως ένας φτηνός τρόπος επέκτασης του ISS. Όλα αυτά θα ικανοποιήσουν τους υπόλοιπους συμμετέχοντες στο σταθμό - Καναδά, Ευρώπη και Ιαπωνία - που έχουν επενδύσει μεγάλα ποσά σε αυτόν και έχουν λάβει λίγα ως ανταμοιβή. Παράλληλα θα βοηθήσει στο σχηματισμό ενός συνασπισμού κρατών που θέλουν να ταξιδέψουν σε μεγαλύτερο βάθος μέσα στο ηλιακό μας σύστημα.

Σύμπραξη με ιδιώτες

Τώρα που ακυρώθηκε το Constellation, το τρίτο μέρος του σχεδίου είναι να ενθαρρύνει τις ιδιωτικές εταιρείες να πραγματοποιούν τις μεταφορές από και προς τον ISS. Τέτοια ταξίδια στα χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης, δεν απαιτούν πολύ ισχυρές μηχανές, σε σχέση με αυτές που χρειάζονται για ταξίδια εκτός της τροχιάς της Γης. Στόχος είναι να υπογραφούν συμβόλαια με ιδιωτικές εταιρείες, που θα αναλάβουν το 20% των «τοπικών» δρομολογίων. Ήδη έχουν υπογράψει με τις εταιρείες SpaceX και Orbital Sciences, ενώ ήδη ετοιμάζονται τα συμβόλαια για την Boeing και την Sierra Nevada Corporation.

Υπό το νέο καθεστώς οι εταιρείες θα έχουν συμβόλαια με συγκεκριμένο κοστολόγιο. Με αυτό τον τρόπο ο ιδιώτες θα σηκώσουν όλο το βάρος της ανάπτυξης και σχεδιασμού των μεταφορών σε αυτή την απόσταση.

Το τελευταίο μέρος του σχεδίου είναι περισσότερο επιστημονικό. Το πρόγραμμα παρατήρησης και μελέτης της Γης θα λάβει χρηματοδότηση ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Με το πρόγραμμα θα βελτιωθεί η πρόβλεψη για τις κλιματικές αλλαγές, οι κύκλοι των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τα στρώματα του πάγου. Παράλληλα, η NASA θα αντικαταστήσει το παρατηρητήριο διοξειδίου του άνθρακα που χάθηκε πριν ένα χρόνο ενώ βρισκόταν σε τροχιά.

Τέλος, η NASA θα επενδύσει στις ρομποτικές αποστολές, που θα μειώσουν σημαντικά το κόστος σε σχέση με τις επανδρωμένες, ενώ μειώνουν το άγχος σε περίπτωση ατυχήματος. Ο πρώτος προορισμός των ρομποτικών αποστολών θα είναι η Σελήνη.

(www.kathimerini.grμε πληροφορίες από Economist)